Toolbox: Hinderlijk geluid
Geluid is een fenomeen dat ontstaat door trillingen in de lucht en is in verschillende vormen overal om ons heen aanwezig. Op de werkplek kan geluid nuttig zijn voor communicatie, maar het kan ook een bron van hinder worden. Deze toolbox richt zich op de impact van hinderlijk geluid in werkomgevingen en hoe bedrijven dit kunnen aanpakken.
Wat is geluidshinder?
Een praktisch voorbeeld van geluid is een radio die afstemt op een muziekzender. Via de luidsprekers worden geluidsgolven uitgezonden die onze oren waarnemen. Bij een goed gehoor horen mensen frequenties tussen 20 Hz en 20 kHz horen, weergegeven in decibels (dB). Wanneer geluid onprettig wordt ervaren, spreken we van geluidshinder. Dit kan de communicatie, concentratie en het welzijn op de werkvloer negatief beïnvloeden.
Invloed van geluidshinder op de werkplek
Geluidoverlast op het werk heeft diverse nadelige effecten. Het kan de communicatie bemoeilijken en concentratieproblemen veroorzaken, wat resulteert in verminderde productiviteit en toename van fouten. De wetgever biedt hiervoor richtlijnen, waarbij geluidsniveaus per type werk zijn vastgesteld. Zo zijn lagere waarden gewenst voor taken die meer concentratie vereisen.
Factoren die geluidshinder veroorzaken
De mate van geluidshinder wordt beïnvloed door meerdere factoren:
- Geluidsniveau: Hogere geluidsniveaus kunnen communicatie verstoren en leiden tot verminderde concentratie. Streefwaarden variëren afhankelijk van de aard van de werkzaamheden, variërend van 45 dB(A) voor kantoorwerk tot 65 dB(A) bij assemblage.
- Geluidsbron: De eigenschappen van het geluid, zoals toonhoogte en continuïteit, zijn van belang. Laagfrequent geluid of geluid met onverwachte veranderingen kan extra hinderlijk zijn.
- Akoestiek: De akoestische eigenschappen van een ruimte, zoals nagalmtijd en geluidsoverdracht, bepalen in hoeverre geluid als storend wordt ervaren. Goede geluidsabsorptie en kwalitatieve tussenwanden kunnen de hinder beperken.
- Taakkenmerken: Voor complexe of belangrijke taken zijn lage geluidsniveaus cruciaal, tot wel 35 dB(A), om de benodigde concentratie te behouden.
- Persoonlijke eigenschappen: Geluidshinder is subjectief; de mate waarin iemand geluid als storend ervaart, verschilt per persoon. Factoren zoals gewenning en persoonlijke gevoeligheid spelen hierbij een rol.
Aanpak van geluidshinder
Het effectief verminderen van geluidshinder op de werkplek vraagt om een aanpak die rekening houdt met bovengenoemde factoren. Technische maatregelen kunnen worden ingezet zodra de geluidsbronnen en omgevingsomstandigheden zijn geïdentificeerd. Daarnaast is vaak een combinatie van oplossingen nodig, zoals werkplekaanpassingen, geluidsdempende materialen, een andere indeling van de ruimte en gedragsafspraken.
2 twee praktijkcasussen
Casus 1: Verschillende ervaringen van geluidshinder tussen mannen en vrouwen
Bij een bedrijf in de voedingsmiddelenindustrie ervoeren vrouwelijke medewerkers hinder door een hoog geluidsniveau, wat bij hen tot hoofdpijn leidde. De mannelijke collega’s hadden deze klachten echter niet. Uit metingen bleek dat, ondanks dat collega’s zonder stemverheffing op één meter afstand konden communiceren, het geluidsniveau hoog was en een frequentie van 16 kHz of hoger bereikte. Mannen kunnen deze hoge frequenties vaak niet meer waarnemen, terwijl vrouwen er juist wel gevoelig voor zijn. Bovendien werd vastgesteld dat het geluidsniveau boven de 95 dB(A) lag, wat schadelijk kan zijn voor alle medewerkers, zelfs degenen die het geluid niet kunnen horen. De geluidsbron werd geïdentificeerd als een ultrasoon snijproces. Na deze ontdekking konden er technische maatregelen worden genomen om het probleem aan te pakken.
Casus 2: Geluidshinder na kantoorrenovatie
In een recent verbouwd kantoor op een verdieping van een groot gebouw klaagden medewerkers over storende geluiden. Dit leidde tot verhoogd ziekteverzuim en personeelsuitstroom. Uit onderzoek bleek dat geluid zich in de nieuwe kantooromgeving ongehinderd verspreidde, waardoor de concentratie van medewerkers ernstig werd aangetast en communicatie, inclusief telefonische gesprekken, sterk werd belemmerd. Tijdens de oorspronkelijke bouw was rekening gehouden met de vorm en weerkaatsing van geluid in de ruimte, maar deze akoestische maatregelen waren bij de renovatie deels ongedaan gemaakt. Dempende materialen waren verwijderd, muren die eerst poreus waren, waren nu glad gestukt, en de harde vloer zorgde voor extra galm. Ook waren enkele tussenwanden verwijderd om een grotere ruimte te creëren. Deze combinatie van aanpassingen leidde tot ernstige geluidshinder. Een volledige herinrichting van de ruimte bleek noodzakelijk om de situatie te verbeteren.
Meer weten?
Een zorgvuldig onderzoek naar de oorzaken van geluidshinder biedt waardevolle inzichten voor passende oplossingen. DEKRA Industrial Safety beschikt over ervaren arbeidshygiënisten die deskundig onderzoek uitvoeren en adviezen geven volgens geldende normen. Heeft u interesse in onze expertise? Neem dan contact op via het onderstaande contactblok. Onze experts staan klaar om u te helpen.